​♦️حقوق متقابل حاکم و مردم در نهج البلاغه(۱)
🔻امیر المومنین(ع) خطبه ۲۱۴ نهج البلاغه را در صفّين انشاء فرموده و با اين جمله‏ها شروع مى‏شود:
«امّا بَعْدُ فَقَدْ جَعَلَ اللَّهُ سُبْحانَهُ لى عَلَيْكُمْ حَقّاً بِوِلايَةِ أَمْرِكُمْ، وَ لَكُمْ عَلَىَّ مِنَ الْحَقِّ مِثْلُ الَّذى لى عَلَيْكُمْ»
خداوند به موجب اينكه من زعيم امور شما و والى شما هستم حقى از من بر عهده شما قرار داده 
و معادل آن، حقى هم از شما بر عهده من قرار داده.
🔻بعد از بيان اين جمله قبل از آنكه توضيحى بدهد كه حق من بر شما و حق شما بر من چيست، 

دو نكته در مورد حق ذكر كرد:
1️⃣ الْحَقُّ اوْسَعُ الأَشْياءِ فِى التَّواصُفِ وَ اضْيَقُها فِى التَّناصُفِ 
حق آسان‏ترين چيزهاست به زبان 

و مشكلترين كارهاست در عمل؛
 ميدان حق براى گفتن و بيان و خطابه و مقاله و داد سخن دادن وسيع‏ترين ميدانهاست، 
ولى براى عمل و رعايت و تسليم شدن تنگ‏ترين ميدانهاست. 
🔻اين جمله را حضرت براى آن فرمود كه : 
مردم را متوجه فاصله قول و عمل مى‏نمايد؛
 براى اين بود كه گول نخورند 

و حرفهاى افراد را ملاك قضاوت قرار ندهند،

عمل و رعايت را ملاك قرار دهند.
(ادامه دارد)
▪️مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (حكمتها و اندرزها(1 و 2))، ج‏22، ص: 232-231- با تلخیص و ویرایش جزئی-