شبهه
📌متن شبهه👇
امیر کبیر چه زیبا گفت:
دوران افول و عقب ماندگی ملت ها
زمانی شروع شد که ؛
جای اندیشیدن را ” تقلید “
جای تلاش و کوشش را ” دعا “
جای فکر کردن به آرزوهای بزرگ را ” قناعت “
جای اراده برای رفتن و رسیدن را ” قسمت “
و جای تصمیم عقلانی را ” استخاره ” گرفت.
📌 پاسخ به شبهه👇
1️⃣ مثل همیشه، منبعی برای انتساب این سخنان به امیرکبیر موجود نیست.
2️⃣ این سخن اساساً غلط است، زیرا در بزرگترین تمدّن های بشری، چه در دوران اسلامی و چه قبل و بعد از آن، مفاهیم دینی و اخلاقی همچون دعا و قناعت و قضا و قدر وجود داشته، بنابراین نمی توان این مفاهیم و باورها را باعث عقب ماندگی ملّت ها دانست.
3️⃣ بله؛ فهم غلط از این مفاهیم، قطعاً موجب عقب ماندگی می شود اما این سخن به این معنا نیست که همه ملّت ها فهم غلطی از این مفاهیم داشته اند.
🔻 برای نمونه، در دین مبین اسلام:
👈 تقلید به معنای تبعیت کورکورانه نیست؛ بلکه مبنایی عقلانی دارد. عقل انسان می گوید در هر کاری که تخصص نداری، به متخصص رجوع کن. ضمن اینکه تقلید فقط در احکام جایز است و در مسائل اعتقادی، انسان موظف است شخصاً به کسب علم و آگاهی بپردازد و خودش با عقل خودش مسائل اعتقادی را درک کند.
👈 دعا به معنای سپردن همه کارها به دست خدا نیست؛ وقتی خداوند می فرمایند: «لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ»(برای انسان بهرهای جز سعی و کوشش او نیست.)(نجم/39) معلوم می شود که انسان برای هر هدفی باید به بهترین نحو تلاش کند و با دعا برای رسیدن به نتیجه مطلوب از خدا کمک بخواهد.
👈 قناعت نیز به معنای بی آرزویی و بی هدفی نیست. بلکه قناعت داشتن یعنی حریص نبودن، یعنی چشم و دل سیر بودن. قناعت یعنی همه عمر خود را صرف رسیدن به امور بی ارزش و زودگذر نکن. این نوع تفکر منافاتی با داشتن آرزوهای بزرگ ندارد. قناعت کمک می کند تو به دنبال آرزوهای بزرگ با ارزش باشی، نه آرزوهای بی ارزش. قناعت خودش یک آرزوی بزرگ است. زیرا قناعت داشتن یک کمال و فضیلت انسانی است که به آسانی به دست نمی آید.
👈 تأکیدات فراوان قرآن کریم و روایات اهل بیت (علیهم السلام) بر تفکر، عقلانیت و مشورت در کارها، نشان می دهد که نظر دین این نیست که استخاره و باور به قسمت، جای تفکر و تعقل را بگیرد.
➕ خداوند به انسان عقل و اختیار داده و تقدیر انسان در این است که با عقل و اختیار خود، صلاح و مصلحت خود را سنجیده و طبق آن عمل کند و از خدا نیز در رسیدن به اهدافش یاری بطلبد.
➕ همچنین همان معصومینی که استخاره کردن را به ما یاد داده اند، فرموده اند که استخاره را تنها زمانی انجام دهید که برای انجام یک کار، به اندازه کافی تفکر و مشورت کرده اید اما نتوانسته اید به نتیجه برسید و در انجام کار خود تردید دارید.
————————
اَللّهُــــمَّ_عَجـِّــل_لِوَلیِّــــکَ_الفَـــــرَج